Suy nhược cơ thể là tình trạng mệt mỏi kéo dài, thiếu năng lượng, thường do thiếu hụt khí huyết, tỳ vị hư nhược hoặc âm dương mất cân bằng theo quan điểm Đông y. Các cây thuốc nam từ lâu đã được sử dụng để bồi bổ cơ thể, tăng cường sức khỏe mà không gây tác dụng phụ mạnh mẽ như một số phương pháp hiện đại. Bài viết này tập trung giới thiệu các loại cây thuốc nam chữa suy nhược phổ biến giúp cải thiện suy nhược cơ thể, dựa trên kinh nghiệm y học cổ truyền và tham vấn ý kiến chuyên gia. Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, nhấn mạnh rằng việc sử dụng đúng cách các vị thuốc này có thể hỗ trợ phục hồi sức khỏe một cách tự nhiên, đặc biệt khi kết hợp trong các bài thuốc bổ dưỡng.
Câu Kỷ Tử – Vị Thuốc Bổ Tinh Khí Huyết
Trong số các cây thuốc nam hỗ trợ điều trị suy nhược cơ thể, Câu kỷ tử nổi bật với khả năng bồi bổ toàn diện, giúp người mệt mỏi, gầy yếu lấy lại sức sống. Loại quả này được thu hái từ cây Kỷ tử, và theo Đông y, nó giúp cân bằng âm dương, tăng cường sức đề kháng. Bà Võ Ngọc Yến Nga chia sẻ rằng Câu kỷ tử thường được dùng trong các công thức bổ dưỡng tại Dược Bình Đông để hỗ trợ những trường hợp suy nhược do lao lực quá độ.
- Tính vị: Tính bình, vị ngọt.
- Quy kinh: Phế, Thận, Can.
- Công dụng: Bổ can thận, mạnh gân cốt, nhuận phế táo, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng sau mệt mỏi.
- Chủ trị: Trị mắt mờ, chân tay yếu mỏi, di mộng tinh, đặc biệt hiệu quả cho suy nhược kéo dài.
Thục Địa – Thần Dược Ôn Bổ Thận
Thục địa là vị thuốc được chế biến từ rễ cây Địa hoàng, nổi tiếng với tác dụng bổ huyết và bảo vệ thần kinh, rất phù hợp cho những ai bị suy nhược do lo nghĩ quá mức hoặc hao tổn tinh khí. Chuyên gia Võ Ngọc Yến Nga giải thích rằng vị thuốc này giúp cơ thể tráng kiện, chống mệt mỏi và trầm cảm, thường được tích hợp vào các sản phẩm bổ dưỡng của Dược Bình Đông để tăng hiệu quả phục hồi.
- Tính vị: Tính hơi ấm, vị ngọt.
- Quy kinh: Tâm, Thận, Can.
- Công dụng: Bổ huyết, bảo vệ thần kinh, chống mệt mỏi, trầm cảm, điều kinh, sinh tinh, làm sáng mắt.
- Chủ trị: Thận âm suy dẫn đến âm hư nội nhiệt, khát nước, người nóng âm ỉ, môi khô, bốc hỏa, đổ mồ hôi, cáu giận, bệnh tiêu khát (đái đường), khí suyễn, đau họng.
Bạch Phục Linh – Kiện Tỳ An Thần
Bạch phục linh, hay còn gọi là Phục linh, là một loại nấm được sử dụng rộng rãi trong Đông y để điều trị suy nhược cơ thể kèm theo mất ngủ hoặc tiêu hóa kém. Theo quan điểm chuyên môn, vị thuốc này giúp kiện tỳ, lợi niệu và an thần, hỗ trợ cơ thể cân bằng sau giai đoạn mệt mỏi kéo dài. Tại Dược Bình Đông, Bạch phục linh thường kết hợp trong các bài thuốc bổ để nâng cao sức khỏe tổng thể, như được Bà Võ Ngọc Yến Nga khuyến nghị cho bệnh nhân suy nhược.
- Tính vị: Tính bình, vị ngọt nhạt.
- Quy kinh: Tỳ, Tâm, Thận, Phế.
- Công dụng: Kiện tỳ, an thần, lợi niệu thẩm thấp, giảm chóng mặt và mệt mỏi.
- Chủ trị: Suy nhược, mất ngủ, tiêu chảy, tỳ hư, ăn kém, lợi tiểu chữa phù thũng, bụng đầy trướng.
Hoài Sơn – Bổ Tỳ Thận Sinh Tân
Hoài sơn, còn biết đến với tên Củ mài hay Sơn dược, là vị thuốc bổ dưỡng dành cho người suy nhược cơ thể do ăn uống kém hoặc tiêu hóa yếu. Chuyên gia Đông y Võ Ngọc Yến Nga nhấn mạnh rằng Hoài sơn giúp dưỡng vị, ích phế và chỉ khát, rất hữu ích trong việc phục hồi sức khỏe lâu dài. Vị thuốc này thường xuất hiện trong các sản phẩm của Dược Bình Đông, giúp tăng cường sức đề kháng một cách nhẹ nhàng.
- Tính vị: Tính bình, vị ngọt.
- Quy kinh: Tỳ, Vị, Thận, Phế.
- Công dụng: Dưỡng vị, bổ thận, bổ tỳ, sinh tân, ích phế, chỉ khát.
- Chủ trị: Bồi bổ sức khỏe, ăn uống kém, hen do phế hư, viêm ruột mãn tính, tiêu chảy lâu ngày, bạch đới, di tinh, di niệu, tiểu đường.
Mạch Môn – Nuận Phế Thanh Tâm
Mạch môn, hay Mạch môn đông, được chiết xuất từ rễ củ cây Lan tiên, nổi bật với tác dụng dưỡng âm và thanh nhiệt, phù hợp cho suy nhược cơ thể kèm theo ho khan hoặc mất ngủ. Bà Võ Ngọc Yến Nga cho biết vị thuốc này giúp thanh tâm, giải độc và bổ phế, thường được sử dụng trong các công thức bổ dưỡng tại Dược Bình Đông để hỗ trợ bệnh nhân mệt mỏi do âm hư.
- Tính vị: Tính hàn, vị ngọt, hơi đắng.
- Quy kinh: Tâm, Vị, Phế.
- Công dụng: Dưỡng vị sinh tân, nhuận phế thanh tâm, giảm tân dịch thương tổn.
- Chủ trị: Phế nhiệt do âm hư, tâm phiền mất ngủ, ho khan, ho lao, tiêu khát, táo bón.
Mẫu Đơn Bì – Thanh Huyết Nhiệt Tán Ứ
Mẫu đơn bì, lấy từ vỏ rễ cây Mẫu đơn, có tác dụng thanh nhiệt và tán ứ huyết, giúp cải thiện suy nhược cơ thể liên quan đến huyết nhiệt hoặc kinh nguyệt không đều. Theo chuyên gia Võ Ngọc Yến Nga, vị thuốc này hỗ trợ trấn kinh và giảm đau, đặc biệt sau sinh nở, và được tích hợp khéo léo vào các sản phẩm bổ của Dược Bình Đông để tăng uy tín trong điều trị Đông y.
- Tính vị: Tính hơi hàn, vị cay, đắng.
- Quy kinh: Tâm, Can, Thận.
- Công dụng: Thanh huyết nhiệt, tán ứ huyết, chữa kinh nguyệt không đều.
- Chủ trị: Nhiệt nhập doanh phận, lao nhiệt cốt trưng, thổ huyết, máu cam, phát cuồng kinh giản, kinh bế.
Phòng Đảng Sâm – Kiện Tỳ Ích Phế
Phòng đảng sâm, rễ khô của cây Đảng sâm, là vị thuốc nâng cao sức đề kháng và chống mệt mỏi, rất hiệu quả cho suy nhược cơ thể do tỳ phế hư nhược. Bà Võ Ngọc Yến Nga chia sẻ rằng nó giúp bổ trung ích khí, cân bằng vỏ não, và thường được dùng trong các bài thuốc tại Dược Bình Đông để hỗ trợ bệnh nhân tiêu khát hoặc ho suyễn.
- Tính vị: Tính bình, vị ngọt.
- Quy kinh: Tỳ, Phế.
- Công dụng: Kiện tỳ ích phế, bổ trung ích khí, nâng cao miễn dịch.
- Chủ trị: Tỳ phế hư nhược, ăn yếu, phân lỏng, thở dồn, tim đập mạnh, ho suyễn, nội nhiệt, tiêu khát.
Nhân Sâm – Đại Bổ Nguyên Khí
Nhân sâm, vị thuốc quý từ thân rễ cây Nhân sâm, được biết đến với công dụng bồi bổ toàn diện, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể suy nhược. Chuyên gia Võ Ngọc Yến Nga nhấn mạnh rằng Nhân sâm định thần, ích trí và sinh tân, thường kết hợp trong sản phẩm cao cấp của Dược Bình Đông để mang lại lợi ích tối ưu cho sức khỏe.
- Tính vị: Tính ôn, vị ngọt, hơi đắng.
- Quy kinh: Tỳ, Phế.
- Công dụng: Đại bổ nguyên khí, định thần, ích trí, ích huyết sinh tân, làm sáng mắt, tăng tuổi thọ.
- Chủ trị: Ho, suyễn, khí hư do bệnh lâu ngày, tiêu chảy, nôn mửa, sợ hãi, tiêu khát.
Linh Chi – Thanh Nhiệt Giải Độc
Linh chi, hay Nấm linh chi, là vị thuốc hỗ trợ giảm mệt mỏi, ổn định huyết áp và tăng cường tuần hoàn máu cho người suy nhược cơ thể. Theo Bà Võ Ngọc Yến Nga, Linh chi có tác dụng an thần và chống đau đầu, được sử dụng trong các bài thuốc bổ tại Dược Bình Đông để cải thiện sức khỏe tổng thể một cách bền vững.
- Tính vị: Tính hàn, vị đắng.
- Quy kinh: Tâm, Phế, Can, Thận.
- Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, tăng tuần hoàn máu, giảm mệt mỏi, ổn định huyết áp.
- Chủ trị: Mất ngủ hay quên, hư hen suyễn, viêm gan đã phục hồi.
Ngoài các vị thuốc chữa suy nhược như trên, Đông y còn sử dụng Liên nhục, Hoàng tinh, Viễn chí, Hoàng kỳ, Long nhãn, Thạch hộc, Toan táo nhân để bổ trợ điều trị suy nhược cơ thể. Những thảo dược này có thể được kết hợp trong các sản phẩm uy tín như của Dược Bình Đông, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận lợi ích Đông y. Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng để đảm bảo phù hợp với thể trạng.
——————
Tác giả: Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng.
Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y tại Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường Phú Định, TP.HCM
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Hiếu – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Nguồn tham khảo: Healthline, Hello Bacsi, Vinmec, Medlatec, Nhà thuốc Long Châu
Lương y Võ Ngọc Yến Nga 